Chúng ta thường được khuyên rằng phải luôn luôn sử dụng kem chống nắng trước khi ra ngoài dù trời nắng hay không. Tuy nhiên, bạn đã biết hiểu hết ý nghĩa của việc chống nắng và những thông tin chưa từng nghe về kem chống nắng? Hãy cùng đọc bài viết sau để tìm hiểu nhé!
Bức xạ mặt trời và ánh sáng
Ánh nắng mang theo bức xạ mặt trời là một trong những tác nhân chính gây lão hoá và tổn thương da. Bức xạ mặt trời được phát ra chứa khoảng 10% các bức xạ cực tím (UVR – ultraviolet radiation), 50% bức xạ hồng ngoại (IR – infrared) và 40% là các bước sóng ánh sáng màu mà mắt thường nhận diện được. Tuy nhiên, đa phần các bức xạ UV bị hấp thu bởi tầng khí quyển. Khi xuống trái đất, chỉ còn khoảng 3% tia UV có thể gây tác hại đối với da.
Các bức xạ mặt trời được phân biệt bởi bước sóng dài ngắn khác nhau được đo bằng nanomette (nm). Mặc dù có những lợi ích nhất định đối với sự sống của trái đất và cho cơ thể như: tạo vitamin D, tiêu diệt vi khuẩn và mầm bệnh, quang hợp cho thảm thực vật…, các bức xạ này lại hàm chứa những mặt trái, trong đó có nhiều tác động tiêu cực tới làn da, mắt và cơ thể, nhất là khi ở cường độ cao trong khoảng thời gian kéo dài. Bước sóng càng dài thì bức xạ càng có khả năng đi sâu vào da và gây tổn thương mạnh hơn cho da.
Tổn thương gây ra bởi bức xạ
- UVC có bước sóng ngắn từ 100-280nm, bị hấp thụ bởi tầng ozone và khí quyển nên gần như không gây tác hại đối với làn da.
- UVB: có bước sóng từ 280-315nm tác động chủ yếu lên bề mặt da gây cháy nắng, xạm da, bỏng rộp, tổn thương DNA-RNA tế bào, có nguy cơ gây ung thư da…
- UVA có bước sóng 315-400nm không bị hấp thu bởi tầng khí quyển, chiếm 95% trong tổng số các tia UV đi xuống trái đất. UVA có khả năng đi sâu vào trong biểu bì da làm suy yếu DNA, gây lão hóa da, làm đứt gãy collagen trong da.
- HEV- high energy visible: được gọi là ánh sáng xanh ở bước song 380nm-500nm (nhóm ánh sáng mắt thường nhìn được) có khả năng đi sâu vào da hơn cả UVA, gây l.o hoá và tăng sắc tố mạnh. HEV còn là loại ánh sáng gây hại đáng kể đối với giác mạc mắt đến từ các thiết bị điện tử mà chúng ta sử dụng hàng ngày, đặc biệt là HEV từ màn hình điện thoại và máy tính hay IR từ các thiết bị sưởi, biển bảng …
- IR có bước sóng dài nhất từ 700nm –1mm, tác động nhiệt vào da, tạo cảm giác nóng ẩm và có khả năng đi sâu nhất vào da sâu nhất, cũng gây tổn thương trung bì, lão hoá da và tăng sắc tố.
Như vậy, để bảo vệ làn da khỏi tổn thương, sạm nám và lão hoá thì sản phẩm chống nắng không chỉ hấp thụ các bức xạ cực tím bao gồm UVA, UVB như ta thường biết mà còn phải hấp thụ được cả các bức xạ hồng ngoại (IR) và bức xạ ánh sáng xanh (HEV) trong dải tần ánh sáng mà mắt thường nhìn thấy. Một thực tế là ngoại trừ các bức xạ UV thì các bức xạ như IR, HEV không chỉ đến từ nguồn tự nhiên là ánh nắng mặt trời mà góp phần không nhỏ vào lượng bức xạ này còn đến từ các thiết bị điện tử mà chúng ta sử dụng hàng ngày, đặc biệt là HEV từ màn h.nh điện thoại và máy tính hay IR từ các thiết bị sưởi, biển bảng…
Tiến trình lão hoá và tổn thương da từ bức xạ mặt trời
Quá trình lão hóa và tổn thương được diễn ra như sau:
Bức xạ UVB gây tổn thương nông bề mặt, hậu quả nghiêm trọng nhất là làm tổn thương DNA tế bào gốc thượng bì. Sự tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn khi có thêm sự gia tăng đột biến của độc tố ROS (reactive oxygen species) – một dạng oxy gốc tự do UVA gây nên. Nồng độ của ROS tăng cao, cùng với DNA tổn thương dẫn đến:
- Giảm hiệu quả trong chu kỳ thay mới tế bào
- Rối loạn chu trình sửa chữa DNA
- Tổn thương & cạn kiệt các tế bào gốc
- Tổn thương nguyên bào sợi trung bì
Hậu quả là các dấu hiệu của lão hoá xuất hiện trên da, bao gồm: nếp nhăn, nám, đồi mồi, da không đều màu, da khô ráp, bong tróc, mao mạch giãn, nổi hồng ban, chảy xệ
Trong phần thứ 2 của series HIỂU VỀ CHỐNG NẮNG TỪ GỐC RỄ, hãy cùng tìm hiểu về kem chống nắng và công dụng của chúng trong quá trình ngăn chặn tiến trình lão hóa nhé!
Link phần 2: https://naturaltherapies.vn/hieu-ve-chong-nang-tu-goc-re-phan-2/
